..พอไปยึดเอาอย่างงี้ เมื่อตาเห็นรูป ก็คิดว่าเราเห็นทันที ใช่มั้ยล่ะ เพราะว่าไปหลงว่า ไปยึดว่าขันธ์ 5 เป็นเราเป็นของของเรา พอขันธ์ 5 ทำงานก็ว่าเราทำงาน เราเห็นเราได้ยิน ก็เกิดกำหนัดขัดเคืองยินดียินร้าย เกิดรักเกิดชังขึ้นมา..

หลวงตาศิริ อินฺทสิริ ..พอไปยึดเอาอย่างงี้ เมื่อตาเห็นรูป ก็คิดว่าเราเห็นทันที ใช่มั้ยล่ะ เพราะว่าไปหลงว่า ไปยึดว่าขันธ์ 5 เป็นเราเป็นของของเรา พอขันธ์ 5 ทำงานก็ว่าเราทำงาน เราเห็นเราได้ยิน ก็เกิดกำหนัดขัดเคืองยินดียินร้าย เกิดรักเกิดชังขึ้นมา..,

..สมมติทั้งหลายย่นย่อลงมา อยู่กายกับใจ นี่ดินน้ำลมไฟสมมติออกจากกาย ผมขนเล็บฟันสมมติออกจากกาย ตาหูจมูกลิ้นสมมติออกจากกาย อาการ 32 ก็สมมติออกจากกาย

สมมติทั้งหลายย่นย่อลงมาเหลืออยู่กายกับใจ เหลือขันธ์ 5 พูดง่าย ๆ ใจหลงขันธ์ 5 ใจหลงขันธ์ 5 ใจอวิชชา ใจโง่ใจหลง ใจรู้ไม่จริง จึงไปยึดถือเอาขันธ์ 5 เรียกว่าสมุทัย

สมุทัย เข้าใจมั้ย ทัยแปลว่าใจ ใจไปยึดเอาถือเอาสมมติ สมมติคืออะไร สมมติทั้งหลายคือขันธ์ 5 ใช่ไหม ใจไปหลงขันธ์ 5 เลยไปยึดเอาขันธ์ 5 ว่าเป็นเรา เป็นของของเรา ก็เรียกว่าสมุทัยเหตุเกิดทุกข์

พอไปยึดเอาอย่างงี้ เมื่อตาเห็นรูป ก็คิดว่าเราเห็นทันที ใช่มั้ยล่ะ เพราะว่าไปหลงว่า ไปยึดว่าขันธ์ 5 เป็นเราเป็นของของเรา พอขันธ์ 5 ทำงานก็ว่าเราทำงาน เราเห็นเราได้ยิน

ก็เกิดกำหนัดขัดเคืองยินดียินร้าย เกิดรักเกิดชังขึ้นมา เกิดราคะตัณหาขึ้นมา สุขเวทนา ทุกขเวทนาเกิดขึ้นมา อันนี้เรียกว่าสมุทัย เหตุเกิดทุกข์..

บางส่วนจาก ๐๙. สัมมาทิฏฐิและหน้าที่ชาวพุทธ ๒ - พระธรรมเทศนาหลวงตาศิริ อินฺทสิริ
https://youtu.be/XXcL5ZOU_Ms?t=822 (13:42 - 15:07)