ธาตุ สิ่งที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตนจริงแท้ เป็นสภาวะที่ยืนให้พิสูจน์ ยืนให้รู้ ยืนให้เห็น ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่ชีวะหมายความว่า ปราศจากอาการของสัตว์ ปราศจากอาการของชีวะ คือไม่มีการไป การมา การกิน การนอน และการประกอบกิจอย่างอื่น ไม่มีชีวิตที่เที่ยงอยู่เสมอ ฉะนั้นจึงเรียกว่า ธาตุ มีอยู่ ๑๘ ด้วยกัน

ธาตุ ๑๘
ธาตุ สิ่งที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตนจริงแท้ เป็นสภาวะที่ยืนให้พิสูจน์ ยืนให้รู้ ยืนให้เห็น ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่ชีวะหมายความว่า ปราศจากอาการของสัตว์ ปราศจากอาการของชีวะ คือไม่มีการไป การมา การกิน การนอน และการประกอบกิจอย่างอื่น ไม่มีชีวิตที่เที่ยงอยู่เสมอ ฉะนั้นจึงเรียกว่า ธาตุ มีอยู่ ๑๘ ด้วยกัน คือ
๑. จักขุธาตุ (ธาตุตา)
๒. โสตธาตุ (ธาตุหู)
๓. ฆานธาตุ (ธาตุจมูก)
๔. ชิวหาธาตุ (ธาตุลิ้น)
๕. กายธาตุ (ธาตุกาย)
๖. มโนธาตุ (ธาตุใจ)
๗. รูปธาตุ (ธาตุสี)
๘. สัททธาตุ (ธาตุเสียง)
๙. คันธธาตุ (ธาตุกลิ่น)
๑๐. รสธาตุ (ธาตุรส)
๑๑. โผฏฐัพพธาตุ (ธาตุกระทบ)
๑๒. ธัมมธาตุ (ธาตุธรรม)
๑๓. จักขุวิญญาณธาตุ (ธาตุเห็น)
๑๔. โสตวิญญาณธาตุ (ธาตุได้ยิน)
๑๕. ฆานวิญญาณธาตุ (ธาตุรู้กลิ่น)
๑๖. ชิวหาวิญญาณธาตุ (ธาตุรู้รส)
๑๗. กายวิญญาณธาตุ (ธาตุรู้ถูกต้องทางกาย)
๑๘. มโนวิญญาณธาตุ (ธาตุรู้ทางใจ)

..สำหรับ ธาตุ ๑๘ นี้เมื่อย่นลงแล้ว คงเป็นรูป เป็นนามเท่านั้น..

http://www.watpitch.com/9-113-eighteen-elements.html