พระพุทธองค์จึงตรัสว่า มองทุกข์ให้เห็น จึงจะเป็นสุขนั่น มองยังงัย ก็พิจารณาดู ปัจจุบันธรรมนี่แหละ ธรรมที่อิงอาศัยกันเกิด นามกับรูปอาศัยกันเกิด เกิดขึ้นแล้วก็ดับ เกิดแล้วก็ดับ เนี่ยเป็นสัจจะไม่มีใครบังคับไม่มีใครห้ามได้

..ตากับรูปยังไม่กระทบกันก็เป็นอนาคตอยู่ เมื่อกระทบกันขึ้นก็เป็นปัจจุบัน อายตนะ ภายนอกภายในกระทบกันนั่นน่ะ เกิดขึ้น ทุกข์เกิดขึ้น ทุกข์ตั้งอยู่ ทุกข์ดับไป  อิทัง ทุกขัง อะริยะสัจจันติ เม ภิกขะเว นี่แหละ พระพุทธองค์ตรัสเอาไว้ นี่แหละ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ทุกข์คืออริยสัจจริง นี่แหละทุกข์ คือสัจจะคือความจริง เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป นี่ผู้ใดเห็นอย่างนี้ก็เรียกเห็นธรรม เห็นสัจจะ เห็นสัจจะเห็นความจริง ก็เรียกว่าเห็นธรรม

ขันธ์ 5 มันก็เกิดอยู่อย่างงี้ อายตนะภายนอกภายในกระทบกันเมื่อไหร่ ก็เกิดความรู้เกิดขึ้น รู้สึกเกิดขึ้น ความรู้สึกนึกคิดเกิดขึ้น นาม4 ก็เกิดขึ้นพร้อมกัน เกิดกับดับพร้อมกัน เหมือนสายฟ้าแลบล่ะแพลบ ตาเห็นรูปก็แพลบอีก ขันธ์ 5 เกิดอีก หูได้ยินเสียง ก็แพลบอีก

เกิดดับมันติดกัน อยู่ จึงให้เราท่านทั้งหลายสังเกตเกิดดับ ให้เห็น จึงจะเห็นทุกข์ นั่นน่ะ มองทุกข์ให้เห็นจึงจะเป็นสุข ถ้าไม่รู้จักทุกข์ มันก็ดับทุกข์ละทุกข์วางทุกข์ไม่ได้ มันก็ไม่เห็นสุข

พระพุทธองค์จึงตรัสว่า มองทุกข์ให้เห็น จึงจะเป็นสุขนั่น มองยังงัย ก็พิจารณาดู ปัจจุบันธรรมนี่แหละ ธรรมที่อิงอาศัยกันเกิด นามกับรูปอาศัยกันเกิด เกิดขึ้นแล้วก็ดับ เกิดแล้วก็ดับ เนี่ยเป็นสัจจะไม่มีใครบังคับไม่มีใครห้ามได้ ไม่ให้ตาเห็นรูป ไม่ให้หูได้ยินเสียง เห็นแล้วมันก็ดับ ไม่มี ใครห้ามไม่ให้ดับได้ จึงเรียกว่าสัจจะคือความจริง..

บางส่วนจาก พระธรรมเทศนา หลวงตาศิริ อินฺทสิริ วัดถ้ำผาแดง ผานิมิต - ปัจจุบันธรรม
https://youtu.be/fSKY7PdJjz0?t=10m2s
 (10:02 - 12:14)