เมื่อเห็นว่าก้อนสกลกายหรือขันธ์ 5 ไม่มีสัตว์บุคคลตัวตนเราเขา ตาเห็นรูป จะเกิดความโลภมั้ย หูได้ยินเสียงเขาด่า จะโกรธมั้ย ก็ดับความโลภความโกรธได้ เพราะอะไร เพราะดับความหลงได้แล้ว

..เมื่อเห็นว่าก้อนสกลกายหรือขันธ์ 5 ไม่มีสัตว์บุคคลตัวตนเราเขา ตาเห็นรูป จะเกิดความโลภมั้ย หูได้ยินเสียงเขาด่า จะโกรธมั้ย ก็ดับความโลภความโกรธได้ เพราะอะไร เพราะดับความหลงได้แล้ว เราหลงว่า แต่ก่อนเห็นว่ามีสัตว์มีคนอยู่ในนี้..

..ทำติดต่อกัน เนืองๆ มันต้องติดต่อกันนะ จึงจะเกิดปัญญาขึ้นมา ท่านเรียกว่า ยถาภูตญาณทัสสนะ ขึ้นมาได้ ยถา แปลว่าตาม มันไม่อยู่ไกลดอก

หลวงตาไปอ่านเห็นว่าโอ้ ยถาภูตญาณทัสสนะหนิมันคืออะไร ใครจะไปเห็นไปรู้ได้ง่ายๆ พอทำไปทำมามันเห็นขึ้นมาเอง เกิดขึ้นมาเอง ยถาแปลว่าตาม ภูตะแปลว่าเป็น ญาณแปลว่าอะไร ญาณแปลว่ารู้  ทัสสนะแปลว่าอะไร ทัสสนะแปลว่าเห็น นี่ ตาจิตตาใจ ไม่ใช่ตาเนื้อตาหนัง

เห็นในตาจิตตาใจเรา ถอดกายเราออกมาดู นี่คือวิปัสสนาภาวนา เจโตวิมุติ ปัญญาวิมุติ นี่ล่ะคือปัญญาวิมุติ เมื่อเราเห็นว่าขันธ์ 5 ว่างจากสัตว์บุคคลตัวตนเราเขาก็ หมดสิ้นอาสวะกิเลส ในทิฏฐธรรมนี้ ในชาตินี้..

บางส่วนจาก พระธรรมเทศนาหลวงตาศิริ อินฺทสิริ
แสดงธรรม ณ โรงแรม ซีซันแซน จ.ภูเก็ต ๒๓ พ.ค. ๕๙
https://www.youtube.com/watch?v=DEAKtnu35gc
(39:19 - 39:44, 38:10 - 39:19)