พระอรหันต์ไม่ฝันว่าอย่างงั้นนะ เขียนไว้อยู่ตรงไหนก็ไม่รู้ดอก ฝันคือเก่า แต่ท่านไม่เรียกว่าฝัน ท่านเรียกว่าขันธ์ 5 ทำงาน

หลวงตาศิริ : ..คนที่ฝันต้องสะดุ้งตื่นขึ้นมา นิดๆหน่อยๆ ใช่มั้ยถึงจะฝัน นอนครึ่งหลับครึ่งตื่นมันถึงจะฝัน เข้าใจมั้ย ถ้านอนหลับสนิทไม่ฝัน เหมือนเราเข้าสมาธิหนิล่ะ ถ้าเข้าสมาธิลงถึงอัปปนา หรือเรียกว่าภวังคจิตก็อันเดียวกัน เข้าใจมั้ย ภวังค์ใหญ่มันจะไม่ฝัน ถ้าภวังค์น้อย เข้าสมาธิไป ช่วงหนึ่งมันถอนออกมา จิตยังจรได้อยู่ เรียกว่าอุปจาระ จาระแปลว่าจร จิตยังนึกคิดปรุงแต่งได้อยู่เข้าใจมั้ย

นี่ล่ะ นอนหลับหนิ ก็จิตเข้าภวังค์เหมือนกัน เข้าสมาธิหนิ ไปถึงพุทโธหนิ ก็ว่าง ท่านเรียกว่าภวังค์ใหญ่ เข้าใจมั้ย ที่มันฝันอยู่หนิ มันนอนครึ่งหลับครึ่งตื่น จิตก็เลยทำงาน แต่ก่อนคนมาถืออันนี้ล่ะ มีคนมาเล่าให้หลาย ผมไม่ค่อยฝันนะหลวงตาว่างั้นนะ ว่าหลวงตาจะไม่รู้เรื่อง

เดี๋ยวนี้ผมไม่ค่อยฝันนะ เค้าเป็นพระอรหันต์เค้าว่า พระอรหันต์ไม่ฝันว่าอย่างงั้นนะ เขียนไว้อยู่ตรงไหนก็ไม่รู้ดอก ฝันคือเก่า แต่ท่านไม่เรียกว่าฝัน ท่านเรียกว่าขันธ์ 5 ทำงาน เข้าใจมั้ย

เวลาเรานอน สะดุ้งตื่นขึ้นมา หรือนอนครึ่งหลับครึ่งตื่น ขันธ์ 5 มันก็ทำงาน จิตก็จร ออกไปรับอารมณ์ได้ เข้าใจมั้ย นี่ล่ะเรียกว่าจาระแปลว่าจร แปลว่าไป จิตยังทำงานอยู่ ท่านเรียกว่าขันธ์ 5 ทำงาน ท่านไม่เรียกว่าฝัน พ่อแม่ครูบาอาจารย์เรียกว่าขันธ์ 5 มันทำงาน..

บางส่วนจาก สังขาร - พระธรรมเทศนา หลวงตาศิริ อินฺทสิริ วัดถ้ำผาแดงผานิมิต
https://drive.google.com/file/d/0B6OG_Su4MwGZODZveGtfYTdZam8/view?usp=sharing
(42:26 - 44:32)