ฆราวาส : หลวงตาครับ ถ้าอย่างงั้น ความเข้าใจว่านิพพานคือดับสูญ เวลาเราเข้านิพพานก็คือเงียบไปเลย ไม่มีอะไร ความเข้าใจผิดใช่มั้ย หลวงตา : ผิดๆๆๆ ผิดมากเลยทีเดียว

ฆราวาส : หลวงตาครับ ถ้าอย่างงั้น ความเข้าใจว่านิพพานคือดับสูญ เวลาเราเข้านิพพานก็คือเงียบไปเลย ไม่มีอะไร ความเข้าใจผิดใช่มั้ย

หลวงตา : ผิดๆๆๆ ผิดมากเลยทีเดียว ,

หลวงตา : จิตของคน เรานั่งอยู่หนิ ถ้าสงบลงถึงธรรมชาติ ตัวนี้ ก็ไม่เรียกว่าจิตของผู้ใด หญิงชายหญิงหนุ่มหรือแก่ ลงไปถึงจุดนี้ก็เป็นธรรมชาติเหมือนกันหมด ธรรมชาตินี่แหละเค้าเรียกอารมณ์พระนิพพาน มันจะสุข รู้เฉย สบาย อยู่นี่ ธรรมชาติอันนี้ ไม่มีเกิด ไม่มีตั้ง ไม่มีไป ไม่มีมา เป็นธรรมชาติ

ไม่มีตัวตนสัตว์บุคคล เขาจึงเรียกว่านิพพานัง ปรมัง สุญญัง ว่างจากสัตว์บุคคลตัวตนเราเขา ไม่มีจุติเคลื่อนที่ไม่มีเกิดมีตายอีก สูญ คือว่าง ว่างจากสัตว์บุคคล ว่างจากตัวตน ว่างจากเราจากเขา ไม่มีเกิดอีก เป็นอมตะจิต อมตะธาตุ ไม่มีตายอีก อกาลิโกจิต อกาลิโกธรรม

ไปเห็นชัดๆ ธรรมชาติ ไม่ครอบงำจิตได้ จิตดวงนี้ ต้องเข้าใจอย่างนี้หนา แล้วก็มาถือเอาอารมณ์นี้ นี่ล่ะวิมุตติสุขที่ว่า ตาเห็นรูปมันจะมาบอกจิต หรือหูได้ยินเสียงมันจะมาบอกจิต ถ้าจิตโง่จิตหลงอยู่ ก็เลยโกรธ เข้าใจมั้ย ถ้าหลงว่าจิตเป็นเรา เราเป็นจิต ใจเป็นเราอยู่

ถ้าเรารู้ว่าใจก็สักแต่ว่า เป็นธรรมชาติอยู่เฉยๆ ไม่ใช่สัตว์บุคคลตัวตนเราเขา ด่ามาจึงไม่ถูกใจ ใจจึงอุเบกขา ฝึกอุเบกขาหนิ อุเบกขาบารมี อุเบกขาได้ยินก็รู้เฉย เห็นรูปก็รู้เฉย ไม่ยินดีไม่ยินร้ายก็มัชฌิมะ อยู่เมืองพอ พอดี อยู่กลางๆหนิ เรียกว่าเมืองพอ เรียกว่าเมืองพระนิพพาน

บางส่วนจาก 09.หลวงตาศิริ อินฺทสิริ พระธรรมเทศนาช่วงกลางคืน 15 พฤศจิกายน 2558
https://youtu.be/1Y2My90GuBs?t=1h34m50s
(1:37:07 - 1:37:17, 1:34:50 - 1:37:06)