บุญแห่งทักษิณาทานนั้น ย่อมถึงการนับว่า เป็นห้วงบุญห้วงกุศลที่จะนับไม่ได้ ประมาณไม่ได้ เป็นกองบุญใหญ่ทีเดียว

..บุญแห่งทักษิณาทานนั้น  ย่อมถึงการนับว่า  เป็นห้วงบุญห้วงกุศลที่จะนับไม่ได้  ประมาณไม่ได้  เป็นกองบุญใหญ่ทีเดียว //

                    ๗. ทานสูตร  ว่าด้วยองค์แห่งทักษิณาทาน ๖ ประการ
   
         [๓๐๘]  สมัยหนึ่ง   พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่  ณ พระวิหารเชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี  ใกล้พระนครสาวัตถี  ก็สมัยนั้นแล  อุบาสิกร ชื่อนันทมารดา  ชาวเมืองเวฬุกัณฑกะ  ถวายทักษิณาทานอันประกอบด้วยองค์  ๖ ประการ  ในภิกษุสงฆ์มีพระสารีบุตรและพระโมคคัลลานะเป็นประมุข

พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงเห็นอุบาสิกาชื่อนันทมารดา     ชาวเมืองเวฬุกัณฑกะถวาย ทักษิณาทานอันประกอบด้วยองค์  ๖  ประการ  ในภิกษุสงฆ์มีพระสารีบุตรและ พระโมคคัลลานะเป็นประมุข    ด้วยทิพยจักษุอันบริสุทธิ์     ล่วงจักษุของมนุษย์ แล้วตรัสกะภิกษุทั้งหลายว่า  

  ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย     อุบาสิกาชื่อนันทมารดา ชาวเมืองเวฬุกัณฑกะนั้นถวายทักษิณาทานอันประกอบด้วยองค์   ๖   ประการ ในภิกษุสงฆ์มีพระสารีบุตรและพระโมคคัลลานะเป็นประมุข      ก็ทักษิณาทาน อันประกอบด้วยองค์ ๖ ประการเป็นอย่างไร  ? 

         ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย  องค์ ๓ ของทายก  องค์ ๓ ของปฏิคาหก 

องค์  ๓ ของทายกเป็นไฉน ?  ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย  ทายกก่อนให้ทาน  เป็นผู้ดีใจ  ๑ กำลังให้ทานอยู่ย่อมยังจิตให้เลื่อมใส  ๑ ครั้นให้ทานแล้วย่อมปลื้มใจ  ๑ นี้องค์ ๓  ของทายก 

องค์ ๓ ของปฏิคาหกเป็นไฉน  ?    ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ปฏิคาหกในศาสนานี้เป็นผู้ปราศจากราคะหรือปฏิบัติเพื่อกำจัดราคะ  ๑ เป็นผู้ปราศจากโทสะ  หรือปฏิบัติเพื่อกำจัดโทสะ  ๑  เป็นผู้ปราศจากโมหะ หรือปฏิบัติเพื่อกำจัดโมหะ  ๑  นี้องค์  ๓  ของปฏิคาหก

องค์  ๓  ของทายก  องค์ ๓  ของปฏิคาหกย่อมมีประการดังนี้   ดูก่อนภิกษุทั้งหลายทักษิณาทานที่ประกอบด้วยองค์  ๖  ประการ  ย่อมมีด้วยประการอย่างนี้แล 

การถือประมาณ บุญแห่งทักษิณาทานที่ประกอบด้วยองค์ ๖ ประการอย่างนี้ว่า  หวังบุญห้วงกุศล มีประมาณเท่านี้นำสุขมาให้มีอารมณ์เลิศ  มีสุขเป็นผล   เป็นไปเพื่อสวรรค์ ย่อมเป็นไปเพื่อสิ่งน่าปรารถนา    น่าใคร่    น่าพอใจ    เพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข   ดังนี้   ไม่ใช่ทำได้ง่าย  โดยที่แท้

บุญแห่งทักษิณาทานนั้น  ย่อมถึงการนับว่า  เป็นห้วงบุญห้วงกุศลที่จะนับไม่ได้  ประมาณไม่ได้  เป็นกองบุญ ใหญ่ทีเดียว  เปรียบเหมือนการถือเอาประมาณแห่งน้ำในมหาสมุทรว่า  เท่านี้ อาฬหกะ  เท่านี้ร้อยอาฬหกะ  เท่านี้พันอาฬหกะ    หรือเท่านี้แสนอาฬหกะ ไม่ใช่ทำได้ง่าย  โดยที่แท้   น้ำในมหาสมุทรย่อมถึงการนับว่า  เป็นห้วงน้ำที่จะ นับไม่ได้   ประมาณไม่ได้  เป็นห้วงน้ำใหญ่ทีเดียวฉะนั้น.
             
ทายกก่อนแต่จะให้ทาน  เป็นผู้ดีใจ   กำลังให้ทานอยู่ย่อมยังจิตให้เลื่อมใส  ครั้นให้ทานแล้วย่อมปลื้มใจ  นี้เป็นยัญสมบัติ ปฏิคาหกผู้สำรวมประพฤติพรหมจรรย์ทั้งหลาย  คือ  ท่านผู้ปราศจากราคะ  ปราศจากโทสะ  ปราศจากโมหะ  ไม่มีอาสวะย่อมเป็นเขตถึงพร้อมแห่งยัญ 

ทายกต้อนรับปฏิคาหก  ด้วยตนเองถวายทานด้วยมือตนเอง  ยัญนั้น  ย่อมมีผลมากเพราะตน  (ทายกผู้ให้ทาน) และเพราะผู้อื่น (ปฏิคาหก)  ทายกผู้มีปัญญา  มีศรัทธาเป็นบัณฑิตมีใจพ้นจากความตระหนี่  ครั้นบำเพ็ญทานอย่างนี้แล้ว   ย่อมเข้าถึงโลกที่เป็นสุขไม่มีความเบียดเบียน.
       
จบทานสูตรที่  ๗

พระไตรปิฎก ไทย (ฉบับมหามกุฏฯ) เล่มที่ ๓๖ 
สุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต เล่มที่ ๓
หน้าที่ ๖๒๘ - ๖๒๙  ข้อที่ ๓๐๘
http://etipitaka.com/read/thaimm/36/628