ครั้งพุทธกาล.. กลุ่มปัญญาวิมุตินี้ ผู้จะได้บรรลุธรรมเป็นพระอริยเจ้า จะเป็นบรรดาฆราวาสญาติโยมก็ดี พระสงฆ์ก็ดี พวกนี้สามารถจะเทศน์กันได้ บรรดาพระสงฆ์กับพระสงฆ์ด้วยกัน หรือพระสงฆ์จะเทศน์ให้ ฆราวาสให้บรรลุธรรมก็ได้ ถ้าปัญญาวิมุติ การบรรลุธรรมมันง่ายขึ้น ใครเทศน์ก็ได้

ครั้งพุทธกาล..

กลุ่มปัญญาวิมุตินี้ ผู้จะได้บรรลุธรรมเป็นพระอริยเจ้า จะเป็นบรรดาฆราวาสญาติโยมก็ดี พระสงฆ์ก็ดี พวกนี้สามารถจะเทศน์กันได้ บรรดาพระสงฆ์กับพระสงฆ์ด้วยกัน หรือพระสงฆ์จะเทศน์ให้ ฆราวาสให้บรรลุธรรมก็ได้ ถ้าปัญญาวิมุติ การบรรลุธรรมมันง่ายขึ้น ใครเทศน์ก็ได้

มันไม่เหมือนกลุ่มเจโตวิมุติ เพราะกลุ่มเจโตวิมุตินี้ ต้องเฉพาะพระพุทธเจ้าเท่านั้นจึงจะเทศน์ได้ เพราะกลุ่มนี้เขาทำสงบไปแล้ว มันก็จะลืมตัว ลืมตัว คือ ติดอยู่ในสุข แม้ว่าเข้าฌาน ติดอยู่ในฌานอีกอันนี้บรรดาพระด้วยกันจะไม่เชื่อกัน พวกนี้ยิ่งมีทิฏฐิมานะอัตตาสูง

ยิ่งสงบเท่าไร ถ้ามีอภิญญาเกิดขึ้นสักอย่าง สองอย่าง เช่นว่า จักษุญาณ โสตญาณ เกิดขึ้นยิ่งลืมตัวกันไปใหญ่ ยึดมั่นถือมั่นว่า  เราเก่งเราดี อัตตามานะโดดเด่นขึ้นมาทันที

เช่นนี้เรียกว่า ผู้จะเทศน์กลุ่มเจโตวิมุติได้ มีองค์เดียวเท่านั้นคือ พระพุทธเจ้าที่จะเทศน์ได้ เพราะว่าพวกนี้เขาไม่ลงกัน ต้องใช้อภินิหาร ใช้พลังอย่างอื่นประกอบหลายๆด้าน

พวกกลุ่มปัญญาวิมุตินั้น เรากันเองช่วยกันได้ ยกตัวอย่างได้ว่า่ พระสารีบุตร สมัยยังเป็นฆราวาส ท่านฟังธรรมจากท่านอัสสชิ ก็สามารถบรรลุธรรมเป็นพระอริยเจ้าได้ ไม่ต้องฟังมากมาย เมื่อฟังธรรมแล้วก็เป็นพระอริยเจ้าได้ และก็ไปเทศน์ให้เพื่อนฟังด้วย พระโมคคัลลานะก็บรรลุธรรมได้เลยเช่นเดียวกัน นี่ก็กลุ่มปัญญาวิมุติ ไม่จำเป็นจะเป็นพระเทศน์

ส่วนอีกกลุ่มหนึ่ง คือ กลุ่มนางสามาวดีกับคนรับใช้ หรือนางทาสี ชื่อว่า นางขุชชุตตรา เรียกง่ายๆ ว่า นางค่อม นางค่อมนี่ก็เป็น ข้าทาสบริวารของนางสามาวดี ไปเทศน์ให้เจ้านายฟัง เจ้านายก็สามารถบรรลุธรรมเป็นพระอริยเจ้าได้

นี่กลุ่มปัญญาวิมุติ ฆราวาสเทศน์กันเป็นพระอริยเจ้าได้มากมายในครั้งพุทธกาล นี่คือว่าไม่จำกัดการเทศน์ ไม่เหมือนกลุ่มเจโตวิมุติ

กลุ่มเจโตวิมุติต้องจำกัดว่า ต้องพระพุทธเจ้าเท่านั้นจึงจะเทศน์ให้ได้ นี่อย่างหนึ่ง อย่างที่สอง จะเป็นลักษณะว่า ถึงจะเป็นสาวกด้วยกันก็ตาม แต่ก็เป็นคู่ทรมานกันมา เหมือนกับพระยามิลินท์กับพระนาคเสน เป็นคู่ทรมานกันมา นี้อีกอย่างหนึ่ง เรียกว่ากลุ่มเจโตวิมุตินี้

บางส่วนจาก ปัญญาวิมุติ เจโตวิมุติ หน้า 5-7 หนังสือ แนวทางสู่โสดาบัน
พระธรรมเทศนา ของ หลวงพ่อทูล ขิปฺปปญฺโญ
http://luangporthoon.net/book/%e0%b9%81%e0%b8%99%e0%b8%a7%e0%b8%97%e0%b8%b2%e0%b8%87%e0%b8%aa%e0%b8%b9%e0%b9%88%e0%b8%9e%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b9%82%e0%b8%aa%e0%b8%94%e0%b8%b2%e0%b8%9a%e0%b8%b1%e0%b8%99/