ไม่มีใครเห็น รูปธรรมนามธรรมอิงอาศัยกันเกิด กายกับใจอิงอาศัยกันเกิด ตาเห็นไป ก็ไปบอกใจ ใจก็รู้ให้เฉยๆ ไม่ใช่เรา ไม่มีสัตว์บุคคล มันจะดับความโง่ความหลงลงได้อย่างงี้นะ นี่ก็เรียกว่า จิตรู้เท่าสังขาร คือยอดแห่งวิชชา

..ใครเห็น ใครเห็น สติจะนำเอาปัญญา ไม่มีใครเห็น รูปธรรมนามธรรมอิงอาศัยกันเกิด กายกับใจอิงอาศัยกันเกิด ตาเห็นไป ก็ไปบอกใจ ใจก็รู้ให้เฉยๆ ไม่ใช่เรา ไม่มีสัตว์บุคคล มันจะดับความโง่ความหลงลงได้อย่างงี้นะ นี่ก็เรียกว่า จิตรู้เท่าสังขาร คือยอดแห่งวิชชา

สังขารคืออะไร สิ่งที่ผสมปรุงแต่งกันขึ้น นี่ล่ะ ก้อนสกลกายนี่ล่ะ มีดิน น้ำ ลม ไฟ อากาศ วิญญาณ 6 อย่างหนิ มาประกอบกันเข้า วิญญาณเป็นธรรมชาติหรือเป็นคน วิญญาณก็คือธาตุรู้ เป็นธรรมชาติ ดินก็คือธาตุ อันนี้แหละมารวมกันเค้าเรียกว่าก้อนสกล

สกลมีเจ้าของมั้ย สกล สากล แปลว่าทั่วไป ไม่มีเจ้าของ ดินก็ไม่มีเจ้าของ น้ำไม่มีเจ้าของ ลมไฟอากาศไม่มีเจ้าของ วิญญาณไม่มีเจ้าของ

พระพุทธองค์จึงสมมติบัญญัติว่า ก้อนสกลกาย ฟังออกมั้ย สากลแปลว่าทั่วไป ไม่ใช่ของใครของเรา เมื่อมาแยกออก ดิน น้ำ ลม ไฟ ก็แยกออกเป็นรูป หรือเป็นกาย เข้าใจมั้ยล่ะ ก็เรียกว่าธรรม รูปธรรม หรือเรียกว่ากายก็สักแต่ว่ากาย มีแต่ดินน้ำลมไฟมาประชุมกันเข้า เฉยๆ

มีสัตว์บุคคลมั้ยล่ะ มีมั้ย ไม่มีเจ้าของ ก็เรียกว่ารูปธรรม คือธรรมชาติอันหนึ่งเท่านั้น วิญญาณก็คือใจ นี่ล่ะ ใจมีเจ้าของมั้ยล่ะ มีมั้ย ไม่มี ใครนั่งอยู่หนิ มีแต่ก้อนอนัตตา เข้าใจอนัตตาไหม

อนัตตาแปลว่าอะไร ไม่มีเจ้าของ ก้อนอนัตตาธาตุ ถูกไหมหนิ นั่งอยู่หนิ ก้อนธรรมชาติเรียกว่าอนัตตาธรรมได้ไหม มีเจ้าของไหม นี่ล่ะกายสักแต่ว่ากาย ไม่ใช่สัตว์บุคคลตัวตนเราเขา ความเห็นถูกต้องเกิดขึ้น..

บางส่วนจาก พระธรรมเทศนาหลวงตาศิริ อินฺทสิริ วัดถ้ำผาแดงผานิมิต
แสดงธรรม ณ บ้านคุณพรทิพย์ ๒๔ พ.ค. ๕๙
https://www.youtube.com/watch?v=JyyeOOk65VA
(1:01:12 - 1:04:05)