คือว่า มองดูขันธ์ 5 นี้ ก็เห็นชัดเลยว่า ว่าเป็นของว่างเปล่าจากสัตว์จากบุคคล ไม่ใช่เป็นตัวเป็นตน เป็นของตนจริงจังอะไร

..ถ้าเพ่งพิจารณาดูแล้ว เห็นว่ามันรู้สึกตัวอยู่เสมอจิตนี้ มันไม่ได้หลงยึดอะไรเป็นแก่นเป็นสารสักอย่างอะไรในโลกนี้ ทั้งภายใน ทั้งภายนอก คือว่า มองดูขันธ์ 5 นี้ ก็เห็นชัดเลยว่า ว่าเป็นของว่างเปล่าจากสัตว์จากบุคคล ไม่ใช่เป็นตัวเป็นตน เป็นของตนจริงจังอะไร

แล้วมองดูนอกขันธ์ 5 นี้ออกไป ก็มองไม่เห็นว่าอะไรจะเป็นแก่นสาร เป็นของเที่ยงของยั่งยืนที่จะให้เราได้อาศัย ตลอดไปไม่มีเลย มีแต่ทุกสิ่งทุกอย่าง เกิดขึ้นแล้วก็แปรปรวนแตกดับไป อยู่อย่างนั้น

ถ้าหากว่าจิตของใครนะ ที่ได้อบรมสมาธิ เจริญปัญญามา ถ้าเกิดความรู้ความเห็นขึ้นมาอย่างนี้เสมอ เสมอไป นั้นแหละท่านเรียกว่า อนัตตานุปัสสนา แปลว่าเห็นแจ้ง ในธรรมทั้งหลายในสรรพสิ่งทั้งหลาย  มันเป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตนเราเขาอะไร นี่แหละคำที่ว่า มีพระธรรม หรือว่ามีคุณธรรม เป็นวิหารธรรม เครื่องอยู่ภายในจิตใจ ให้พึงพิจารณาธรรมเหล่านี้เป็นอารมณ์อยู่เสมอ..

บางส่วนจาก การเข้าไประงับแห่งสังขาร ๓๑ ธ.ค. ๓๑
พระธรรมเทศนาหลวงปู่เหรียญ วรลาโภ
https://www.youtube.com/watch?v=EtMI0wrDgv4
(15:24 - 17:12)