เห็นธรรมในธรรม ธรรมก็คือธรรมารมณ์นั่นล่ะ พูดให้เข้าใจง่ายๆ หรือจะเรียกว่ารูปธรรมนามธรรมก็ได้ เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ทำไมถึงว่าธรรมารมณ์กับรูปธรรมนามธรรมเป็นอันเดียวกัน

..เห็นธรรมในธรรม ธรรมก็คือธรรมารมณ์นั่นล่ะ พูดให้เข้าใจง่ายๆ หรือจะเรียกว่ารูปธรรมนามธรรมก็ได้ เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ทำไมถึงว่าธรรมารมณ์กับรูปธรรมนามธรรมเป็นอันเดียวกัน ฟังทีนี้

อันสุดท้ายหนิ คนจะมาหลงตีความหมายไม่ออก ธรรมารมณ์ก็คือรูป รูปอารมณ์รูปเสียงกลิ่นรส ที่เราจำได้หมายรู้ ไว้ในใจของเราแล้ว ธรรมะคือใจ อารมณ์ที่เราจำได้จาก ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย นั่นน่ะ ที่เราจำเอาไว้ เกิดจาก ตาหูจมูกลิ้นกาย ที่กระทบเข้ามา จิตใจจำเอาไว้ ธรรมมารมณ์ตัวนี้แหละ เวลานั่น มันจะไหลออกมาจากใจของเรา

อารมณ์หนิจะไหลออกมาว่างๆ ยิ่งแล้วคนที่เป็นประสาท ยิ่งไหลออกเร็วอันนี้ นั่งอยู่เฉยๆก็ไหลออก ความคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้ แปรปรวนเปลี่ยนแปลงไปก็ดับไป แล้วก็ไป เกิด รู้ว่าเราคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้ ใจนั่นน่ะ ธรรม คือธรรมคือใจ เห็นธรรมในธรรม นี่ล่ะธรรมตัวนี้ล่ะ คือธรรมารมณ์ มันเกิดจากใจ ใจก็เรียกว่าธรรม อารมณ์เห็นธรรมในธรรมนั่นน่ะ

เห็นธรรมชาติคือความคิด เกิดขึ้น หรือเรียกว่าขันธ์ รูปธรรมนามธรรมก็ได้ ธรรมมารมณ์ก็คือรูปภายนอก ใจก็คือรูปภายใน ความคิดเกิดขึ้น รู้ว่าเราคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้ก็ คือนาม คือใจ นี่แหละเห็นธรรมในธรรม เห็นธรรมในธรรม เห็นขันธ์5 เกิด ทั้งหมด 3 อันนี้สรุปลงมา เห็นขันธ์ 5 เกิด เห็นรูปธรรมนามธรรม อิงอาศัยกันเกิด เกิดขึ้นแล้วก็ดับ

ธรรมารมณ์ก็คือรูปภายนอก ตัวมโนคือใจ ก็คือรูปภายใน วิญญาณมโน วิญญาณรู้ขึ้น เรียกว่า เราคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้ ก็คือนาม รูปกับนามก็คือขันธ์5

เห็นธรรมในธรรม ธรรมชาติอันหนึ่ง คือรูปธรรมคือกาย รูปธรรมก็คือใจนี่แหละคือรูปธรรมน่ะ นามธรรมก็คือ วิญญาณ คือใจนั่นล่ะ เห็นรูปธรรมนามธรรมเห็นขันธ์ 5 เกิดดับ

สรุปแล้ว เห็นธรรมในธรรม เข้าใจบ้างมั้ยล่ะ ธรรมในธรรมหนิ ธรรมารมณ์หนิ อารมณ์เก่านั่นน่ะ มาเกิด อยู่ที่ใจของเรานี่แหละ ใจของเราก็เรียกว่าธรรมชาติอันหนึ่ง อารมณ์มาเกิดอยู่กับใจ ก็เรียกว่าธรรมมารมณ์ เมื่อมันไหลออกมา จากใจก็ ธรรม นำ มารมณ์นี่ล่ะ ไหลออกมาจากใจเจ้าของนั่นน่ะ จึงว่าเรียกว่าเห็นธรรมในธรรม เข้าใจมั้ย

ตีความหมายไม่ออก เมื่อไปเดินปัญญา ไปเอาอันนี้มาตั้งเป็นฐาน เรียกว่าเห็นขันธ์5 นั่นล่ะ พูดง่ายๆ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป เห็นไตรลักษณ์ญาณ เห็นอนิจจัง ทุกข์ขัง อนัตตา เกิดขึ้นตั้งอยู่ดับไป ไม่มีตัวตนสัตว์บุคคล ไม่มีสาระแก่นสาร ขันธ์5 เค้าทำงานเฉยๆ..

บางส่วนจาก สติปัฏฐาน ๔ (41.20 - 45.05)

พระธรรมเทศนา หลวงตาศิริ อินฺทสิริ วัดถ้ำผาแดงผานิมิต

https://drive.google.com/file/d/0B6OG_Su4MwGZd2p1UE1zZEtxb3M/view?usp=sharing