ถ้ารู้ว่าลมหายใจจะหมดลงไปแล้วอย่างนี้นะ มันก็ตกใจหวามๆ คนไม่มีที่พึ่งนะ ดังนั้นจงพากันสร้างที่พึ่งขึ้นในใจ ของตนของตน ให้มันได้ สร้างสติสร้างปัญญา สร้างความรู้ความฉลาดนี่น่ะ ให้เกิดขึ้นในใจ นี่ล่ะท่านเรียกว่าสร้างกุศล

หลวงปู่เหรียญ : ..อันนี้ก็เหมือนกันนั่นแหละ ถ้ารู้ว่าลมหายใจจะหมดลงไปแล้วอย่างนี้นะ มันก็ตกใจหวามๆ คนไม่มีที่พึ่งนะ ดังนั้นจงพากันสร้างที่พึ่งขึ้นในใจ ของตนของตน ให้มันได้ สร้างสติสร้างปัญญา สร้างความรู้ความฉลาดนี่น่ะ ให้เกิดขึ้นในใจ

นี่ล่ะท่านเรียกว่าสร้างกุศล ความรู้ความฉลาดนี่แหละ เรียกว่ากุศลนะ ให้เข้าใจ กุศลไม่ใช่อย่างอื่นนะ แล้วก็ไม่มีตัวมีรูปมีร่างอะไรอยู่ที่ไหน หมายเอาจิตที่มันรู้มันฉลาด รู้จักละสิ่งที่ควรละ รู้จักเจริญสิ่งที่ควรเจริญ ให้เกิดให้มีขึ้น ในใจนี้ อย่างนี้นะท่านเรียกว่ากุศลธรรม

ผู้ไม่รู้ไม่ฉลาดอย่างนี้ ชื่อว่าเป็นผู้ไม่มีกุศลธรรมอยู่ในใจ มีแต่บุญ บุญนั้นได้แก่ความยินดี ความพอใจในคุณงามความดีที่ตนทำมา แต่เมื่อกิเลสมันรบกวนเอาก็ไม่มีปัญญาที่จะละกิเลสนั้นได้..

บางส่วนจาก พระธรรมเทศนา หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ - อนิจจัง ทุกข์ขัง อนัตตา 30 ส.ค. 32
https://youtu.be/E0qIYoQSp_Q?t=15m52s
(15:52 - 17:18)