ตัววิญญาณมโนวิญญาณ เมล็ดพืชนี้ยังมียางมีตัณหา มีอวิชชาอยู่ มันก็ไปเกิดในภพใหม่ชาติใหม่ ถ้าดับโลก ดับอารมณ์ ดับสมมติได้แล้ว มันก็ไม่ไปเกิดอีก วิญญาณไม่มีเชื้อมันก็ดับนะ

ทวารสมมติ..

  ทวารสมมติมีอยู่ ๖ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ อารมณ์จะไหลเข้าไปในประตูนี้ จิตของเราเป็นอวิชชา มันหลงโลก หลงอารมณ์ หลงสมมติอยู่ ไม่สามารถเพิกโลกออกจากธรรม เพิกอารมณ์ออกจากจิต เพิกสมมติออกจากใจได้ มันลงมาปฏิสนธิในครรภ์ มันจึงมาสร้างทวารทั้ง ๖ ไว้ เพื่อรับโลกรับอารมณ์รับสมมติ เพราะมันติดอยู่ในโลก ติดในอารมณ์ ติดในสมมติ จึงลงมาเกิดอีก ถ้ามันดับโลก ดับอารมณ์ ดับสมมติได้แล้ว ไม่มาเกิดอีก

เมื่อธาตุแตกขันธ์ดับทวารเหล่านี้ก็ดับไปด้วย แต่ตัวมโนทวารไม่ดับ ตัวมโนนี้จะรับเอากรรมที่เราทำไว้ เป็นกรรมภพ จุติภพต่อไป ก็เป็นภพเป็นชาติต่อไป

ตัววิญญาณมโนวิญญาณ เมล็ดพืชนี้ยังมียางมีตัณหา มีอวิชชาอยู่ มันก็ไปเกิดในภพใหม่ชาติใหม่ ถ้าดับโลก ดับอารมณ์ ดับสมมติได้แล้ว มันก็ไม่ไปเกิดอีก วิญญาณไม่มีเชื้อมันก็ดับนะ

จากหนังสือ ธรรมอริยะ ๒
บันทึกโอวาทธรรม ของ หลวงตาศิริ อินฺทสิริ หน้า ๑๐๑ ทวารสมมติ