มันแทรกมันซ้อน กันอยู่นะ จนเราไม่รู้ว่าจิตมันออกรับอารมณ์เสวยอารมณ์ นึกว่าเป็นตัวเรา ไม่รู้ว่าจิตทำงาน ก็เลยไปอุปาทานเอา ไปยึดไปถือเอา ว่าเป็นเราหมด ไม่เรียกว่างานของเรา เรียกว่าเป็นเรา เป็นตัวของเรา

..ถ้าเรารู้ว่าโอ๊ย อันนี้มันอาการของจิต จิตเค้าทำงานเฉยๆ ท่านเรียกว่าวิบากจิต วิบากขันธ์ จิตมันเป็นเองอยู่อย่างนี้ อารมณ์เข้าไปกระทบมัน มันก็เกิดเองดับเอง ทำงานเองของมัน หมดอายุทำงานของจิต มันก็ดับลงเข้าภวังค์ มันก็มีแค่นี้ ผู้ภาวนา

มันแทรกมันซ้อน กันอยู่นะ จนเราไม่รู้ว่าจิตมันออกรับอารมณ์เสวยอารมณ์ นึกว่าเป็นตัวเรา ไม่รู้ว่าจิตทำงาน ก็เลยไปอุปาทานเอา ไปยึดไปถือเอา ว่าเป็นเราหมด ไม่เรียกว่างานของเรา เรียกว่าเป็นเรา เป็นตัวของเรา

ถ้าผู้ฉลาดเค้าจะดู ดู ดูนี่ล่ะ ตัวมันเกิดมันดับนี่ล่ะ ตัวเกิดตัวดับ ผู้ฉลาดมีสติเค้าจะสังเกตเห็นมันเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป เรียกว่าวิบากจิต ผลของจิต อารมณ์มากระทบมันก็เกิดอารมณ์ขึ้น เสวยอารมณ์จำอารมณ์ปรุงแต่งอารมณ์ วิญญาณรู้ขึ้นแล้วก็ดับ นาม4 เกิดกับดับพร้อมกัน..

บางส่วนจาก ๑๓.ศีลไม่รักษาไม่ต้องถามหาสวรรค์ นิพพาน (14:38 - 16:38)
พระธรรมเทศนา หลวงตาศิริ อินฺทสิริ วัดถ้ำผาแดงผานิมิต

https://youtu.be/mZDEgl4dtwA?t=14m38s