"เพราะหลงอยู่ในสุขโสมนัสเพียงชั่วแล่น แค่ผิวเผิน"
..บุคคลที่ต้องประกอบอกุศลกรรมทั้งหลาย ต้องละเมิดศีลทั้งหลาย ก็เพราะเหตุที่หลงติดอยู่ในรสของกาม หรือในสุขโสมนัสของกามในขั้นผิวเผิน ดังกล่าวมานี้ทั้งนั้น
ทำให้ต้องแสวงหาต่าง ๆ แสวงหา รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ต่าง ๆ อันปรากฏเป็นทรัพย์สินเงินทองอะไรต่าง ๆ เป็นสิ่งต่าง ๆ เป็นบุคคลต่าง ๆ เพราะหลงอยู่ในสุขโสมนัสเพียงชั่วแล่น แค่ผิวเผิน
และเพราะเหตุที่สุขโสมนัสนั้นตั้งอยู่เพียงแค่ผิวเผิน ชั่วแล่น จึงต้องบริโภคสิ่งที่เรียกว่ากามกันบ่อย ๆ
เพราะเมื่อบริโภคแล้ว สุขโสมนัสนั้นชั่วแล่น ก็หายไป ก็ต้องบริโภคกันใหม่แล้วก็หายไป ต้องบริโภคกันใหม่ ดั่งนี้ ไม่สิ้นสุด
ทั้งยังหาอาจที่จะได้สมประสงค์ไปทุกสิ่งทุกประการไม่ ทั้งจะต้องมีความพลัดพราก สิ่งที่เป็นผู้บริโภค คือตาหูจมูกลิ้นกายของตนเอง ก็ต้องเสื่อมต้องชำรุดทรุดโทรม เพราะอันที่จริงนั้นสิ่งที่เป็นผู้บริโภคนั้นก็คือ ตานี้เอง หูนี้เอง จมูกนี้เอง ลิ้นนี้เอง กายนี้เอง เช่นว่าอร่อยก็แค่ลิ้น ลิ้นนั้นเองอร่อย
แต่เพราะใจไปหลง หลงรับเอาความทราบในรส ของรูป ของเสียง ของกลิ่น ของรส ของโผฏฐัพพะ มาเป็นของจิตใจ จิตใจหลงติดรับเอา ไปอร่อยอยู่ในใจ ที่จริงอร่อยอยู่แค่ลิ้น ไม่ได้อร่อยที่จิตใจ แต่ว่าจิตใจไปหลงยึดเอาความอร่อยของลิ้นมาเป็นอร่อยที่จิตใจ จึงทำให้จิตใจนี้เพิ่มตัวกามที่เป็นกิเลส ความใคร่ความปรารถนาต้องการมากขึ้น ต้องการพัสดุกาม ต้องการกามคุณต่าง ๆ มากขึ้น
ท่านจึงว่าความอิ่มด้วยตัณหานั้นไม่มี หรือความอิ่มด้วยกามนั้นไม่มี เพราะว่าจิตใจนี้เองไม่มีอิ่ม ไม่มีพอ ในส่วนของ ตา หู จมูก ลิ้น กาย เองนั้นมีอิ่มมีพอ
เช่นว่าตาต้องการให้ดูรูปที่น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจ ตาก็ดูอยู่ได้เท่าที่สามารถจะดูได้ นานเกินไปตาก็ไม่สามารถจะดูได้ แต่ใจก็ยังไม่อิ่มไม่พอ ขืนให้ดูอยู่นั่นแหละ จนถึงกับตาเองก็ต้องบอบช้ำลำบาก หูก็เหมือนกัน ฟังเสียงที่น่าไพเราะ น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจทั้งหลาย หูเองฟังนาน ๆ ไป ก็ไม่ไหวเหมือนกัน จมูกต้องการกลิ่นที่น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจ ใช้อยู่บ่อย ๆ ก็ไม่ไหวเหมือนกัน ลิ้นก็เหมือนกัน อร่อยลิ้นแล้วก็ให้อร่อยอยู่เรื่อย ๆ ไป ลิ้นก็ทนไม่ไหวเหมือนกัน ท้องก็ทนไม่ไหว กายก็เหมือนกัน ถูกต้องสิ่งที่น่ารักใคร่ปรารถนาพอใจ เกินไปก็ไม่ไหวเหมือนกัน
แปลว่าตัวของ ตา หู จมูก ลิ้น กาย นี้เองมีพอ อย่างอาหารที่บริโภคแล้วก็อิ่ม มีอิ่ม เรียกว่าตา ๆ ก็มีอิ่ม หูก็มีอิ่ม จมูกก็มีอิ่ม ลิ้นก็มีอิ่ม กายก็มีอิ่ม คือมีพอ
"แต่ใจนี่เองที่เป็นตัวไม่พอ ไม่มีอิ่ม ไม่มีเต็ม"
คนจึงต้องประพฤติทุจริตต่าง ๆ เพราะกามนี่แหละ ผิดศีลกันได้ต่าง ๆ เพราะกามนี่แหละ ต้องสร้างบาปสร้างอกุศลกรรมกันต่าง ๆ ฆ่าฟันอะไรกันเป็นต้น เบียดเบียนกันต่าง ๆ ก็เพราะกามนี่แหละ วุ่นวายกันไปก็เพราะกามนี่แหละ ก็เพราะใจนี่แหละ ที่เป็นตัวกรรมภพ สร้างตัวเราขึ้นมา แล้วตัวเรานี้เองก็ท่องเที่ยวไปในกาม แล้วก็ใจนี้เอง ไม่อิ่ม ไม่พอในกาม
พระธรรมเทศนา เหตุให้ต้องประกอบอกุศลกรรม
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
0 comments:
Post a Comment