หญิงจริงๆก็ไม่มี มีแต่ก้อนธาตุมารวมกัน เสมอกันด้วยธาตุ ชายจริงๆก็ไม่มี เขาสมมติว่าชาย

..รู้จักสมมติมั้ยล่ะ สมมติกับของจริง ของสมมติ มันจริงมั้ยสมมติ คนจริงๆ ไม่มี ให้เข้าใจอย่างนี้หนา มีแต่เขาสมมติตั้งชื่อว่าคนเฉยๆ ว่าหญิงว่าชายก็สมมติไปตามลักษณะอาการเฉยๆ

หญิงจริงๆก็ไม่มี มีแต่ก้อนธาตุมารวมกัน เสมอกันด้วยธาตุ ชายจริงๆก็ไม่มี เขาสมมติว่าชาย

ก็ดินน้ำลมไฟมารวมกัน เอาหนังห่อไว้ จึงมาสมมติว่าตัว ว่าตน ว่าสัตว์ ว่าคนว่าเราว่าเขา เราถือตามสมมติมาตั้งแต่อดีต หลายภพหลายชาติมาแล้ว หลงมาว่า ก้อนสกลกายนี่แหละ เป็นสัตว์เป็นคน เป็นตัวเป็นตน เป็นเราเป็นเขา

พอเข้าใจมั้ยล่ะ นี่แหละคือปัญญา หรือวิปัสสนา ทำจิตให้รู้แจ้ง ทำจิตให้เกิดปัญญา เรียกว่าวิปัสสนา ตอนออกจากสมาธิแล้วนะมาทำให้จิตเกิดปัญญา..

บางส่วนจากพระธรรมเทศนา หลวงตาศิริ อินฺทสิริ วัดถ้ำผาแดงผานิมิต
เมตตาแสดงธรรม ที่วัดสังฆทาน คืนวันที่ 22 กันยายน 2557
https://youtu.be/tsV3LOttE2I?t=34m36s
(34:36 - 35:43)